Wat is het?
Dementie is een verzamelnaam voor een groep aandoeningen waarbij meerdere stoornissen in het cognitieve functioneren samen optreden. Cognitieve functies zijn onder meer: het geheugen, het leervermogen, het taalgebruik en het kunnen begrijpen en uitvoeren van complexe en dagelijkse handelingen. Doorgaans is dementie chronisch en progressief van karakter. Geheugenverlies staat meestal op de voorgrond, maar dat is niet bij alle vormen zo. De stemming, persoonlijkheid en het gedrag kunnen ook veranderen.
Welke symptomen er precies optreden wordt bepaald door de aard, lokalisatie en ernst van de afwijkingen in de hersenen. De stoornissen hangen dus af van de oorzaak van de dementie. Er zijn veel verschillende oorzaken van dementie, maar de meest voorkomende zijn de ziekte van Alzheimer, frontotemporale dementie, vasculaire dementie en dementie bij de ziekte van Parkinson. Er wordt pas van dementie gesproken als de stoornissen in het denken, de stemming en het gedrag zo ernstig zijn, dat iemand wordt beperkt in zijn algemeen dagelijks functioneren.
10 vuistregels
We hanteren bij Zorg Stekene 10 vuistregels in het omgaan met mensen met dementie:
- Neem veel tijd voor contact. Eerst oogcontact, daarna pas fysiek. Tip: geef een hand of arm rond de schouder. Zet je op gelijke hoogte. Zulke zaken tonen liefdevolle aandacht en aanwezigheid en dat geeft rust.
- Communiceer, ga mee in het verhaal. Spreek traag en beperk je tot 1 boodschap per zin. Doe dingen voor of wijs dingen aan. Wacht op reactie voor je verder gaat. Corrigeer zo weinig mogelijk. Laat de persoon in zijn/haar waarde en breng niet in verlegenheid.
- Houd het contact speels. Lachen en humor zijn het beste medicijn.
- Behandel de persoon met dementie als een volwassen persoon. Betuttel niet, gebruik geen verkleinwoorden.
- Wees voorspelbaar en zorg voor structuur. Kondig aan wat je gaat doen, benoem wat je doet en beweeg traag. Een dagindeling geeft ook houvast.
- Benoem wat waarneembaar is, beschrijf zintuiglijk.
- Spiegel gedrag, houd rekening met emoties. Wuif angst of ontreddering niet weg. Toon begrip, bied steun en geborgenheid.
- Lukt iets niet, probeer het later opnieuw.
- Luister naar het gevoel achter de woorden. Neem niet alle beslissingen over. Laat de persoon zelf nog kiezen.
- Zorg voor rust. Ga niet overhaast te werk. Door het vergeten, zijn veel situaties telkens nieuw. Geef rustmomenten om die prikkels te verwerken.
Laatste tips
O ja, dit zijn ook nog concrete handvaten: Haal oude foto's boven, ga mee in de beleving van vroeger, zing liedjes uit de oude doos, stimuleer de zintuigen, beweeg en ga naar buiten!